Եվա Միքայելյան

Գոյականական անդամի լրացումներ՝ որոշիչ, հատկացուցիչ, բացահայտիչ:

Գոյականական անդամի այն լրացումը, որը ցույց է  տալիս հատկանիշ (որակ, որպիսություն, չափ, քանակ) կոչվում է որոշիչ: 

Որոշիչ ունեցող անդամը կոչվում է որոշյալ: Որոշիչը սովորաբար դրվում է որոշյալից առաջ և պատասխանում է ինչպիսի՞, ո՞ր, որքա՞ն, ինչի՞ց, ինչո՞վ և նման այլ հարցերի: 

1. Կարդա՛ նախադասությունները և ընդգծի՛ր որոշիչ-որոշյալները: 

Ա. Վարագույրի վրա ամբողջ հասակով նկարված էր մի վիթխարի մարդ: 

Բ. Երևակայական թշնամին աչքերի առաջ դառնում էր շոշափելի: 

2. Ո՞ր խոսքի մասերով է արտահայտվել որոշիչը.

Ա. ծով աչքեր, փայտից գդալ, ուրցի թեյ, Գոյական

Բ. տխուր եղանակ, լեռնային օդ,

Ածական

Գ. այն տղան, յուրաքանչյուր մարդ,

Դերանուն

Դ. երեք խնձոր, յոթ-ութ օր,

Թվական

Ե. քնած դշխուհի, վազող մարդ, գրելու թուղթ,

Դերբայ

Զ. վարդի նման այտեր

Կապակցությամբ

Է. կարմիր ծաղիկներով գլխաշոր, բարձր գագաթներով լեռներ :

Բառակապակցություն

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)

Ընդգծված ծավալուն որոշիչները (որոշիչ բառակապակցությունները) գրի՛ր որոշյալից հետո: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:

Օրինակ`

Անտառաբնակ բուի նման մի կին քաշում էր գանգակի պարանր: Զանգակի պարանը քաշում էր մի կին` նման անտառաբնակ բուի:

Սրտաբուխ ու մտերիմ այդ ձայնը ուշքի բերեց նրան-նրան ուշքի բերեց այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը:

Գարնան երեկոյի նման գգվող մի ժպիտ թառել էր դեմքին– գարնան երեկոյան նման գգվող մի ժպիտ  թառել էր  դեմքին :            

Կոշտուկներով պատած ու հողաբույր ձեռքերը հարգանք
էին ներշնչում- հարգանք էին ներշնչում ձեռքերը` կոշտուկներով պատված ու հողաբույր :

Անտառային հավերժահարսի  նման մի աղջիկ հանկարծ փայտահատին մոտեցավ-  փայտահատին հանկարծ մոտեցավ մի աղջիկ` անտառային հավերժահաստի նման:

Երկարոտն ու նրբակազմ մի կին անցնում էր մեր փողոցով- մեր փողոցով անցնում էր մի կին`երկարոտն ու նրբակազմ :

Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ-երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ գազանիկը  մարդու ձեռքերին նմանվող:

2. Տրվսւծ ծավալուն որոշիչներն ավելացրո՛ւ ընդգծված գոյականներին այնպես, որ լինեն նրանցից առաջ և հետո: Կետադրությանն ուշադրությո՛ւն դարձրու:

Օրինակ`

Ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց: Ջրաղացը լռել էր արդեն: – Ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց ջրաղացը լռել էր արդեն:

Ջրաղացը` ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց, լռել էր արդեն:
Արդեն լռել էր ջրաղացը` ծեր ու իմաստուն հեքիաթասաց:




Խուճապահար թռչունի նման: Մի աղջիկ մոտեցավ հավաքվածներին-հավաքվածներին մի աղջիկ մոտեցավ` խուճապահար թռչունի նման:

Հավաքվածներին մոտեցավ խուճապահար թռչնի նման մի աղջիլ։

Վերջալույսի շողերով օծված: Լեռն առասպելական մի նահապետ էր կարծես-Վերջալույսի շողերով օծված լեռը, առասպելական մի նահապետ էր կարծես։

առասպելական մի նահապետ էր կարծես լեռը` վարջակույսի շողերով օծված

Կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուը գցած: Զանգը բոլորին հավաքում էր եկեղեցու- Զանգը` կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած,, բոլորին հավաքում էր եկեղեցում:

Բոլորին հավաքում էր եկեղեցում կարկաչուն ու հատագ ձայնը, գլուխը գցած զանգը