Եվա Միքայելյան

Թեման․Արքիմեդի օրենքը։Մարմինների լողալու պայմանները։Նավերի լողալը։Օդագնացություն։

Լաբորատոր աշխատանք․<<Հեղուկի մեջ ընկղմված մարմինն արտամղող ուժի որոշումը>>

Քննարկվող հարցեր․

1․Ո՞րն է հեղուկում արքիմեդյան ուժի առաջացման պատճառը: Արքիմեդյան ուժը առաջանում է, քանի որ հեղուկում խորության հետ ճնշումը մեծանում է, և մարմնի ստորին հատվածի վրա գործող ճնշումը գերազանցում է վերին հատվածին գործող ճնշումը, առաջացնելով վեր ուղղված ուժ։

2․Ի՞նչ մեծություններից է կախված արքիմեդյան ուժը:Արքիմեդյան ուժը կախված է երեք մեծություններից.

1. Մարմնի կողմից տեղահանված հեղուկի ծավալը,
2. Հեղուկի խտությունը,
3. Ազատ անկման արագացումը (g):

Ուժի մեծությունը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով՝ F = ρ • V • g, որտեղ ρ-ն հեղուկի խտությունն է, V-ն՝ տեղահանված հեղուկի ծավալը, և g-ն՝ ազատ անկման արագացումը։

3․Ձևակերպել Արքիմեդի օրենքը:Արքիմեդի օրենքի ձևակերպումն է. ցանկացած մարմին, որը ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն ընկղմված է հեղուկի մեջ, ենթարկվում է վեր ուղղված ուժի, որը հավասար է այդ մարմնի կողմից տեղահանված հեղուկի քաշին։

4․Ո՞ր դեպքում է մարմինը՝ա․խորասուզվում հեղուկում,բ․լողում նրա ներսում․գ․լողում նրա մակերևույթին։

ա. Մարմինը խորասուզվում է, եթե նրա խտությունը մեծ է հեղուկի խտությունից։ Այս դեպքում մարմնի ծանրությունը գերազանցում է արքիմեդյան ուժին։

բ. Մարմինը լողում է հեղուկի ներսում, եթե մարմնի խտությունը հավասար է հեղուկի խտությանը։ Այս դեպքում մարմինը կլողա հեղուկի մեջ։

գ. Մարմինը լողում է հեղուկի մակերևույթին, եթե նրա խտությունը փոքր է հեղուկի խտությունից։

Այս դեպքում արքիմեդյան ուժը գերազանցում է մարմնի ծանրությանը, և այն բարձրանում է մակերես։

Սովորել Է.Ղազարյանի դասագրքից(7-րդ դասարան )էջ 151-ից մինչև էջ 163-ը:Պատրաստել նյութ և«Կենդանիների և մարդու լողալը՝էջ158»թեմայի էջ 150-ի թեմայով վերաբերյալ: 

Կենդանու և մարդու լողալը:

Լաբորատոր աշխատանքից պատրաստել տեսանյութ տեղադրել բլոգներում,հղումը ուղարկել ինձ։

Լրացուցիչ առաջադրանք

 Սովորել՝ Է. Ղազարյանի 8-րդ դասարանի դասագրքից. էջ6-ից մինչև էջ8

1․Ո՞րն է հեղուկում արքիմեդյան ուժի առաջացման պատճառը: Արքիմեդյան ուժը առաջանում է, քանի որ հեղուկում խորության հետ ճնշումը մեծանում է, և մարմնի ստորին հատվածի վրա գործող ճնշումը գերազանցում է վերին հատվածին գործող ճնշումը, առաջացնելով վեր ուղղված ուժ։

2․Ի՞նչ մեծություններից է կախված արքիմեդյան ուժը:Արքիմեդյան ուժը կախված է երեք մեծություններից.

Մարմնի կողմից տեղահանված հեղուկի ծավալը,
Հեղուկի խտությունը,
Ազատ անկման արագացումը (g):
Ուժի մեծությունը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով՝ F = ρ * V * g, որտեղ ρ-ն հեղուկի խտությունն է, V-ն՝ տեղահանված հեղուկի ծավալը, և g-ն՝ ազատ անկման արագացումը։

3․Ձևակերպել Արքիմեդի օրենքը:Արքիմեդի օրենքի ձևակերպումն է. ցանկացած մարմին, որը ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն ընկղմված է հեղուկի մեջ, ենթարկվում է վեր ուղղված ուժի, որը հավասար է այդ մարմնի կողմից տեղահանված հեղուկի քաշին։

4․Ո՞ր դեպքում է մարմինը՝ա․խորասուզվում հեղուկում,բ․լողում նրա ներսում․գ․լողում նրա մակերևույթին։Մարմնի վարքագիծը հեղուկում կախված է նրա խտության և հեղուկի խտության հարաբերությունից։

ա. Մարմինը խորասուզվում է, եթե նրա խտությունը մեծ է հեղուկի խտությունից։ Այս դեպքում մարմնի ծանրությունը գերազանցում է արքիմեդյան ուժին։

բ. Մարմինը լողում է հեղուկի ներսում, եթե մարմնի խտությունը հավասար է հեղուկի խտությանը։ Այս դեպքում մարմինը կլողա հեղուկի մեջ առանց լիովին ջրի մակերեսին բարձրանալու կամ սուզվելու։

գ. Մարմինը լողում է հեղուկի մակերևույթին, եթե նրա խտությունը փոքր է հեղուկի խտությունից։ Այս դեպքում արքիմեդյան ուժը գերազանցում է մարմնի ծանրությանը, և այն բարձրանում է մակերես։